| <<< | KRONIKA SZKOŁY NR 23 w OLIWIE - ROK 1944/45 i 1945/46 |
|
>>> |
|
Organizacją szkoły zajęli się kol. kol. Wojanowski, pierwszy kierownik szkoły nr 23, nauczyciel Gimnazjum Polskiego w Gdańsku, oraz nauczyciele: Jackiewicz, Kostewicz, Mozówna, Burau, Marciniak i Linowiecki. Oni to uprzątnęli budynek z gruzów, oczyścili boisko i w maju 1945 r w klasach bez szyb i sprzętu rozpoczęto naukę. Dzieci przybywało coraz więcej. Grono nauczycielskie również się powiększyło. W czerwcu 1945 r przybyli: kol. kol. Majorkiewicz, Bilińska, Ciecierska, Kosztaluk. Dzięki ofiarnej pracy kierownika szkoły, Grona Nauczycielskiego, Woźnego i całego społeczeństwa, przewieziono z Nowego Portu ławki i szafy, wstawiono szyby, zaopatrzono szkołę w piecyki koksowe, gdyż centralne ogrzewanie było kompletnie zdemolowane. A oto kilka słów zredagowanych przez kol. Wojanowskiego, pierwszego kierownika Szkoły Nr 23 i kol. Burau, nauczycielkę, na temat przeżyć w okresie tworzenia się szkoły:
Najpierw uporządkowałem przy pomocy kol. Jackiewicza dawniejszą "Herman Goeringschule", obecną V Państwową Szkołę Ogólnokształcącą. Celem zabezpieczenia szkoły przed "szabrownikami" wprowadziłem do V PSO woźnego Lipińskiego, a do szkoły "Białej" woźnego Litzbarskiego. W tym czasie otrzymałem od Gdańskiej Grupy Operacyjnej Min. Oświaty oficjalne polecenie do zabezpieczenia oliwskich szkół i przeprowadzenia spisu młodzieży do szkół: podstawowej i sredniej. Pierwsza konferencja nauczycieli odbyła się około 5 maja 1945 r. Przedstawicielem władzy szkolnej był dr Szwarc. Nauczycielami byli kol. kol. Jackiewicz, Kostewicz, Mozówna, Linowiecki. Dnia 7 maja rozpoczęła się nauka. Była to pierwsza szkoła czynna na terenie miasta Gdańska. Równocześnie przystąpiłem do spisu młodzieży do szkoły średniej.
Gmach był mało uszkodzony. Naprawić trzeba było komin i szyby. Umeblowanie zdobyliśmy częściowo z opuszczonych domów, brakujące ławki sprowadziłem z Nowego Portu, gdyż tam Niemcy zmagazynowali większą ich ilość. Z końcem czerwca szkoła była już zorganizowana. Poniewaz miałem równocześnie dwie nominacje: jedną na kierownika szkoły, drugą na nauczyciela szkoły średniej, musiałem się na jedno z tych stanowisk zdecydować. Z końcem czerwca 1945 przekazałem "Białą" szkołę mojemu następcy ob. Czarnocie Zygmuntowi... " Wojanowski "... Dnia 28 marca padł Gdańsk. Do miasta wkroczyły wojska polskie i radzieckie. Zorganizowano polskie urzędy i instytucje, budziły się pierwsze objawy nikłego życia gospodarczego i kulturalnego. Stojąc w kolejce po kartki żywnościowe w Urzędzie Miejskim Oliwy, który mieścił się wtedy przy ul. Westerplatte 34, spotkałam mojego byłego profesora p. Wojanowskiego, a wówczas już kolegę. Znaliśmy się dobrze, bo przez wszystkie lata, w ciągu których uczęszczałam, do Gimnazjum Polskiego, jedynego w byłym Wolnym Mieście Gdańsku, był moim profesorem. Drogi nasze potem się rozeszły, gdyż poszłam na studia do Warszawy. Po ukończeniu studiów otrzymałam posadę nauczycielki Macierzy Szkolnej w Szymankowie. Kolejka była długa, mieliśmy dość czasu aby mówić o dawnych i obecnych czasach, o tych którzy wrócili i których wojna zabrała. W pewnej chwili kol. Wojanowski powiedział mi, że myśli o zorganizowaniu szkoły podstawowej w Oliwie. Chętnie zgodziłam się mu pomóc. Następnego dnia spotkaliśmy się w V PSO. Tu zastałam kol. Jackiewicza, kol. Kostewicza, kol. Linowieckiego. Odbyła się pierwsza Rada Pedagogiczna. Postanowiliśmy uporządkować szkołę i ogłosić wpisy. Tak też uczyniliśmy.
Do grona naszego przybył kol. Marciniak i kol. Mozówna. Pod koniec lipca przenieśliśmy się do Szkoły "Białej", a kol. Wojanowski przekazał kierownictwo szkoły kol. Czarnocie. Ten kilkumiesięczny okres nauki wykorzystaliśmy również do stopniowego włączenia naszej szkoły do miejscowego życia społecznego. Pierwsza okazja nadarzyła się 22 lipca 1945r. Dzieci nasze wystąpiły publicznie na uroczystej defiladzie, która przebiegała ulicami Oliwy, z chorągiewkami i entuzjastycznym śpiewem. Słuchając tego śpiewu przypominam sobie ostatni przedwojenny obchód 3-majowy w Szymankowie. Przeprowadziliśmy wtedy garstkę dzieci naokoło podwórka szkolnego i nuciliśmy cichutko "Witaj majowa jutrzenko", aby nas nie słyszano przez parkan. A za parkanem spoglądał na nas świeżo malowany napis" "Danzig bleibt deutsch". Lecz bohaterska śmierć szymankowskich kolejarzy i cichy śpiew dziecięcy sprawiły, że napis ten pozostał na zawsze tylko czczym frazesem..." Ksawera Burau
Ogromnie duże zasługi w organizowaniu szkoły położył woźny szkoły p. Litzbarski i członek Komitetu Rodzicielskiego pani Jamroż. Pani Jamroż wspólnie z kierownikiem szkoły kol. Czarnotą starała się o oszklenie okien, a na zebraniach rodzicielskich poruszała zagadnienia bytu nauczycieli. Ona to zorganizowała dopłatę z Komitetu Rodzicielskiego do bardzo nikłych zarobków nauczycieli przez okres kilku miesięcy.
Wykaz Powiatowy Szkół Powszechnych w Gdańsku w roku szkolnym 1945/46 przechował następujące dane:
|
Szkoła Podstawowa nr 23 przechodziła w okresie swego istnienia różne koleje. Została zorganizowana przez Inspektorat Oświaty Miasta Gdańska w roku 1945 w dużym gmachu przy ul. Cystersów 13 (dawniej ul. Klasztorna, niem Klosterstr.) - przyległym do posiadłości klasztornych O.O.Cystersów. Budynek ten w czasie działań wojennych nie uległ większemu zniszczeniu. Mieścił się w nim szpital niemiecki.
